Expertisecentrum Prader-Willi syndroom

Expertisecentrum Prader-Willi syndroom logoExpertisecentrum Prader-Willi syndroom logo en titel

Professionals

filter op:
Leeftijd

Genetica van PWS bij volwassenen

Trefwoorden:
Leeftijd:

Karlijn Pellikaan, onderzoeker Erasmus MC, bestudeert casussen van volwassenen met PWS en hun kenmerken om meer inzicht te krijgen in welke genen bijdragen aan welke kenmerken van het syndroom.

Op dit moment wordt gedacht dat Prader-Willi syndroom wordt veroorzaakt door een probleem in meerdere genen. Het is onbekend welke genen zorgen voor welke kenmerken van Prader-Willi syndroom.

Daarom hebben wij een overzicht gemaakt van alle casus die zijn beschreven met kenmerken van Prader-Willi syndroom en een probleem in een van de genen die betrokken zijn bij Prader-Willi syndroom. Door kenmerken van verschillende patiënten te combineren, proberen we meer inzicht te krijgen in welke genen bijdragen aan welke kenmerken van het syndroom.

Daarnaast beschrijven wij zelf een vrouw met kenmerken van Prader-Willi syndroom en een unieke genetische achtergrond, namelijk een mutatie in maar één gen.

Verband tussen genotype / fenotype
Charlotte Wellink, studentonderzoeker Erasmus MC, legt uit hoe ze het verband tussen genetische afwijkingen en de kenmerken aan willen tonen. 

Prader-Willi syndroom (PWS) is een zeldzame genetische aandoening, die gekenmerkt wordt door verschillende problemen bij de ontwikkeling van kind tot volwassene. Vaak ontwikkelen mensen met PWS ook diverse hormonale problemen en psychische aandoeningen. De onderliggende genetische oorzaak voor PWS ligt in de “PWS regio” op chromosoom 15. De PWS-regio is een gebied waar allerlei verschillende genen in liggen. Je krijgt altijd twee kopieën van deze regio, één van je moeder en één van je vader. Omdat je lichaam maar één kopie nodig heeft, wordt normaal gesproken de kopie van je moeder ‘uit’ gezet en de kopie van je vader ‘aan’ gezet. Maar bij mensen met PWS gaat hier iets fout, waardoor de kopie van de vader niet goed werkt of soms zelfs helemaal afwezig is. Afhankelijk van de grootte van de fout, missen er een heleboel genen uit de PWS-regio of maar een paar genen. 

Omdat de PWS-regio zoveel genen bevat is het niet duidelijk welk gen er precies voor zorgt dat mensen met PWS hun specifieke klinische kenmerken (fenotype) hebben. Het is dus niet eenvoudig om een genotype-fenotype verband te vinden bij deze afwijkingen. Om dit te ontrafelen, zijn wij een onderzoek gestart naar de genetica van PWS. Voor dit onderzoek zijn wij eerst een uitgebreid overzicht aan het maken van de genetische afwijkingen die bekend zijn bij PWS en hun fenotype. In dit overzicht worden naast de bekende genetische afwijkingen en hun fenotype ook de meer zeldzame en onbekende afwijkingen opgenomen. Deze zeldzame en onbekende afwijkingen zijn vaak hele kleine defecten in de PWS-regio en worden daarom ook wel “microdeleties” genoemd. Het fenotype van mensen met microdeleties kan ons meer vertellen over het verband tussen de genen in de PWS-regio en het fenotype van mensen met PWS. Hierbij zullen we ook onderzoeken in hoeverre het hebben van andere zeldzame genetische syndromen naast PWS het fenotype beïnvloedt. Dit zou ons iets kunnen vertellen over de wisselwerking tussen verschillende genetische syndromen en PWS. 

Ten slotte zien we in het PWS expertisecentrum veel volwassenen met PWS. Naast de klassieke genetische afwijkingen hebben sommige van deze volwassenen ook microdeleties en specifieke andere genetische syndromen. Daarom zullen wij de genetische afwijkingen en klinische kenmerken van deze volwassenen analyseren om eventuele tot nu toe onbekende verbanden te vinden. Samen met het uitgebreide literatuuroverzicht zal dit meer duidelijkheid geven over de ingewikkelde genetische achtergrond van PWS. 

Overige artikelen

In juli 2019 verscheen “Up to date over Prader-Willi syndroom”, een overzicht van de meest recente inzichten over het gedrag en de begeleidingsbehoefte van volwassenen met Prader-Willi syndroom (PWS). Vilans stelde het overzicht samen, in opdracht van het Prader-Willi Fonds.

Sinds 2002 wordt in Nederland door Stichting Kind en Groei de Landelijke Groeihormoonstudie verricht voor kinderen met PWS. In 2016 is Renske Kuppens gepromoveerd op de studie New Treatment perspectives in Prader-Willi syndrome.

Het PWS-team van Stichting Kind en Groei heeft in de oxytocinestudie de effecten van oxytocine neusspray op het sociale gedrag en eetgedrag van kinderen met PWS onderzocht. In december 2015 is de oxytocinestudie afgerond.

Sinds 2002 wordt in Nederland door Stichting Kind en Groei de Landelijke Groeihormoonstudie verricht voor kinderen met PWS. In 2019 is Stephany Donze gepromoveerd op de studie Prader-Willi Syndrome: Advancing knowledge about the effects of growth hormone treatment in children and young adults.

Dit proefschrift geeft een overzicht van de resultaten van 6 studies die we in de afgelopen jaren hebben verricht bij kinderen en jongvolwassenen met Prader-Willi syndroom (PWS). Het belangrijkste doel was het vergroten van de kennis over PWS en het optimaliseren van de zorg voor kinderen en jongvolwassenen met PWS en hun gezin. In dit artikel geven we een samenvatting van de resultaten van de verrichte studies.

In de PD (psychiatric disorders) studie zijn de kinderen van de Cohortstudie en de jongvolwassenen van de Transitiestudie gevolgd in hun gedrag en veranderingen hierin. Het doel is om gedragskenmerken in de verschillende leeftijdsgroepen in kaart te brengen en eventuele voorlopers van psychiatrische problemen op te sporen om richtlijnen op te kunnen stellen voor ouders en zorgverleners.

Sinds 2002 wordt in Nederland door Stichting Kind en Groei de Landelijke Groeihormoonstudie verricht voor kinderen met PWS. In 2015 is Nienke Bakker gepromoveerd op de studie Growth hormone treatment in children with Prader-Willi syndrome From infancy to adulthood.

Toon meer resultaten